πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις

Θεωρία για τις πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις

Όταν ένας ομιλητής μεταφέρει μια ευθεία ερώτηση σε κάποιον άλλο, τότε λέγεται πλάγια ερώτηση ή πλάγια ερωτηματική πρόταση. Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις είναι δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις και: εξαρτώνται από ρήματα που σημαίνουν ερώτηση, απορία, αμφιβολία, γνώση, αίσθηση κ.λπ., π.χ. ρωτώ, εξετάζω, απορώ, θαυμάζω, αμφιβάλλω, λέω, εξηγώ, σκέφτομαι, δείχνω, θυμάμαι, γράφω, βλέπω, κοιτάζω, μαθαίνω, πληροφορούμαι, ακούω, υποθέτω, μαντεύω, καταλαβαίνω, υπολογίζω, προσπαθώ, πασχίζω κ.ά. χρησιμοποιούνται: α. ως αντικείμενο, π.χ. Ρώτησε τι ώρα είναι. Υπολόγισε πόσο κάνουν όλα αυτά. Δεν ξέρω τι να πω. β. ως υποκείμενο, π.χ.             Είναι απίστευτο πόσο με ταλαιπωρείς.             Είναι ανεξήγητο πώς δουλεύει αυτή η μηχανή.             Είναι ζήτημα αν έφαγε μισό πορτοκάλι. γ. ως επεξήγηση ουσιαστικών με συγγενική σημασία με παραπάνω ρήματα, δεικτικών και αόριστων αντωνυμιών, π.χ.             Στην ερώτηση μου, αν θα έρθει μαζί μας, δεν απάντησε.             Αυτό δεν καταλαβαίνω, πού γυρνάει τέτοια ώρα.             Κάτι σκέφτηκα, μήπως τα κάνει όλα αυτά επίτηδες. διακρίνονται σε πλάγιες ερωτηματικές ολικής άγνοιας και μερικής άγνοιας, ανάλογα με την απάντηση που επιδέχονται. (Δες θεωρία παραπάνω.) Για να βρούμε σε ποια από τις δύο κατηγορίες κατατάσσονται, μετατρέπουμε την πλάγια ερώτηση σε ευθεία, π.χ. Πλάγια ερώτηση: «Είναι ζήτημα αν έφαγε μισό πορτοκάλι» Μετατροπή σε ευθεία: «Έφαγε μισό πορτοκάλι;» Η απάντηση που θα δώσουμε είναι ή "ναι" ή "όχι" Απαντήσαμε με ναι ή όχι, άρα είναι ολικής άγνοιας.) Πλάγια ερώτηση: «Με ρώτησε τι ώρα είναι.» Μετατροπή σε ευθεία: «Τι ώρα είναι;» Η απάντηση που θα δώσουμε θα είναι περίπου έτσι: "Η ώρα είναι 10.00". Δεν απαντήσαμε με ναι ή όχι, άρα είναι μερικής άγνοιας. εισάγονται: α. όταν είναι ολικής άγνοιας με το ερωτηματικό μόριο αν ή το μη, μήπως, μην τυχόν ·             Είναι ζήτημα αν έφαγε μισό πορτοκάλι. ·             Ρώτα τον περιπτερά μήπως ξέρει την οδό Αριστοτέλους. β. όταν είναι μερικής άγνοιας με τις ερωτηματικές αντωνυμίες τι, ποιος, πόσος ή τα ερωτηματικά επιρρήματα πού, πότε, πώς, πόσο, άραγε, τάχα κ.λπ. ή το σύνδεσμο γιατί. ·             Με ρώτησε τι ώρα είναι. ·             Ο αστυνομικός κατάλαβε ποιος ήταν ο ένοχος. ·             Πρέπει να μου πεις πού θα πάτε. κλείσε