Οι μαθητέςτων Γ3-Γ4 του 2ο Γ. Πυλαίας να διαβάσουν τις προτάσεις παρακάτω

Οι βουλητικές προτάσεις

Βουλητικές λέγονται οι προτάσεις που εισάγονται με το μόριο να και συμπληρώσουν την έννοια ενός ρήματος ή, κάποιες φορές, ενός ονόματος. Συμπληρώνουν: 1ον ρήματα: α. βουλητικά, τα ρήματα δηλαδή που έχουν τη σημασία του θέλω, όπως: ζητώ, επιθυμώ, λαχταρώ, ποθώ, επιδιώκω κ.ά. • Θέλω να φύγω. • Σου ζήτησα να μου δώσεις το βιβλίο. β. κελευστικά, δηλαδή όσα έχουν παρόμοια σημασία με αυτή του διατάζω, όπως: παραγγέλνω, παρακινώ, προειδοποιώ κ.ά. • Τον προειδοποίησαν να μην τολμήσει να περάσει από το γραφείο. γ. απαγορευτικά, όπως: απαγορεύω, εμποδίζω κ.ά. • Σας απαγορεύω να καπνίζετε. δ. αισθητικά, όπως: βλέπω, ακούω, καταλαβαίνω, νιώθω αισθάνομαι κ.ά. • Βλέπω να τη βγάζουμε σήμερα χωρίς νερό. ε. διάφορα άλλα ρήματα, π.χ. φοβάμαι, χαίρομαι, ντρέπομαι, σιχαίνομαι, αηδιάζω, αρχίζω, κινδυνεύω κ.ά. • Φοβάμαι να πάω απ’ αυτό το δρόμο. 2ο απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις με τη σημασία των προηγούμενων ρημάτων, π.χ. χρειάζεται, απαγορεύεται, πρέπει, είναι ανάγκη, είναι ντροπή, έχω την επιθυμία, έχω παραγγελία, είμαι ικανός, είμαι πρόθυμος κ.ά. • Απαγορεύεται να καπνίζετε. • Πρέπει να φύγετε. • Είμαι ικανός να φάω ένα ψωμί στην καθισιά μου. 3ο ουσιαστικά ή επίθετα με συγγενική σημασία με τα προηγούμενα ρήματα, π.χ. ανάγκη, σκοπός, έτοιμος, πρόθυμος κ.ά. • Βρέθηκα στην ανάγκη να ζητήσω ένα κομμάτι ψωμί. • Περίμεναν υπομονετικά, πρόθυμοι να βοηθήσουν. 4ο αντωνυμίες, συνήθως δεικτικές ή αόριστες σε ουδέτερο γένος, αυτό, εκείνο κ.ά. • Αυτό, να τον λυπούνται οι άλλοι, δεν το ήθελε. 5ο μετά από τις προθέσεις: αντί, δίχως, χωρίς, ίσαμε και τις προθέσεις από, με, σε με το άρθρο (από το, με το, στο) μαζί με τις οποίες δηλώνουν διάφορες επιρρηματικές σχέσεις. • Φύγαμε χωρίς να χαιρετήσει ο ένας τον άλλον. • Μην καθυστερείς άλλο με το να τον περιμένεις άδικα. χρησιμοποιούνται ως: α. υποκείμενο των απρόσωπων ρημάτων ή εκφράσεων, π.χ. • Απαγορεύεται να καπνίζετε. β. αντικείμενο, π.χ. • Ο Πέτρος θέλει να φύγει. γ. επεξήγηση, π.χ. • Ένα μόνο λαχταρώ, να σε δω με το πτυχίο του γιατρού. δ. ονοματικός προσδιορισμός π.χ. • Τον χαρακτήριζε το πάθος να ταξιδεύει στις θάλασσες. ε. επιρρηματικός προσδιορισμός μετά από προθέσεις, π.χ. • Φύγαμε χωρίς να χαιρετήσει ο ένας τον άλλον. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ Πολλά ρήματα συντάσσονται άλλοτε με ειδική πρόταση κι άλλοτε με βουλητική, π.χ. • Πιστεύω ότι θα έρθει μαζί μας. - Πιστεύω να μ’ ακούσεις αυτή τη φορά. • Αρκεί που ήρθες. – Αρκεί να έρθεις. • Μου έγραψε ότι θα γυρίσει σύντομα. – Του έγραψα να γυρίσει αμέσως.